‘Brazilië zal altijd het land van de toekomst blijven’
Karen Eshuis
maandag 29 september 2014, 07:26
update: maandag 29 september 2014, 12:52
Brazilië wordt al jaren gezien als veelbelovend BRIC-land. In 2010 groeide de grootste economie van Latijns-Amerika nog met 7,5%. Maar een maand voor de verkiezingen stortte het land van ruim 200 miljoen inwoners zich in een recessie. Het roer moet om, vinden ondernemers. ‘Brazilië is al vijftien jaar het land van de toekomst, maar wanneer begint die toekomst?’
Op 5 oktober vindt de eerste ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Het lijkt een strijd te worden tussen twee vrouwen: de huidige president Dilma Rousseff van de Arbeiderspartij en Marina Silva van de Socialistische Partij. Het bedrijfsleven ziet liever centrumkandidaat Aécio Neves als president. Rousseff is bij hen uit de gratie. Ze vinden dat de huidige regering het land in de schulden heeft gestoken door hoge uitgaven aan sociale voorzieningen. Ook de bureaucratie is niet verminderd vinden tegenstanders. Silva geldt op haar beurt als een ‘groene’ kandidaat en dat zou volgens sceptici voor ondernemers en de agro-industrie nadelig zijn voor het verkrijgen van vergunningen.
Dat papieren lang op zich kunnen laten wachten in Brazilië, weet ook general manager Guillaume Paupy van zakenhotel Grand Hyatt. Twaalf jaar geleden opende de keten in Sao Paolo de deuren van zijn eerste Braziliaanse vestiging. Het duurde echter nog twaalf jaar voordat er in Rio de Janeiro gebouwd mocht worden. Paupy: ‘Dit zegt echt alles over dit land. Je moet als bedrijf veel geduld en spek op de botten hebben om vergunningen te verkrijgen. Al met al is het drie keer zo duur om te bouwen in Brazilië, dan in Duitsland. Dat vergeet men wel eens.’
Wetgeving is complex
Het spetterende imago van Brazilië als opkomende economie lijkt haaks te staan op de dagelijkse realiteit. Advocaat Luciana Queiroz Pereira van CMTED begeleidt multinationals die de Braziliaanse markt willen betreden. ‘Verbazing is meest voorkomende reactie van buitenlandse partijen als ze hier aan de slag gaan. De wetgeving is bijzonder complex. Bovendien zijn er grote verschillen tussen de 27 verschillende staten die Brazilië telt.’
Een maand geleden raakte het land in recessie, volgens cijfers van het nationale statistiekbureau IBGE. Het bruto binnenlands product kromp in het tweede kwartaal met 0,6% en in het eerste kwartaal met 0,2%. Twee opeenvolgende kwartalen met krimp betekent: recessie.
Ook de Nederlandse ondernemer Robert Vreugdenhil merkt dat Brazilianen de hand op de knip houden. ‘In aanloop naar de verkiezingen ligt alles sowieso even op z’n gat.’ Vreugdenhil werkt sinds 2008 in Brazilië als makelaar van luxejachten. Ook de nautische sector maakt een pas op de plaats.
Al lopen er op de jaarlijkse Boatshow in Sao Paolo nog genoeg potentiële klanten voor de Nederlander rond. ‘Dit is echt een beurs waar mensen daadwerkelijk een jacht kopen. Ze lopen hier niet alleen om te pronken.’ Vreugdenhil praat mijn zijn collega’s over de verkiezingen. ‘Ik denk eerlijk gezegd niet dat er veel zal veranderen. Brazilië is en blijft een moeilijk land voor ondernemers, of Dilma nu president blijft, of dat Silva het stokje overneemt.’
Markt wil verandering
Brunswick, een van de grootste botenbouwers ter wereld, is sinds 2010 actief in Brazilië. ‘Ik ben geen politicus, maar van de huidige regering weten we als ondernemers wel wat we kunnen verwachten. De markt vraagt echter om een radicale verandering en ik begrijp wel waarom. Maar of het ondernemersklimaat in Brazilië op de korte termijn zal verbeteren? Dat vraag ik me af’, aldus directeur Brazilië Jorge Valdez van het Amerikaanse bedrijf.
Valdez’ bedrijf koos in 2010 voor Brazilië vanwege het gigantische marktpotentieel. ‘Maar wil je als bedrijf in Brazilië geld verdienen, dan moet je eerst bereid zijn veel te investeren. Toen we hier begonnen hadden we 28 vergunningen nodig voordat we onze eerste boot konden bouwen, een record. Ook de arbeidscontracten zijn ingewikkeld, omdat de rechten van werknemers goed beschermd zijn. En expats is geen optie, omdat de markt zo uniek is dat lokale kennis essentieel is. Van onze 200 medewerkers zijn er slechts twee niet afkomstig uit Brazilië.’
Maar ondanks de enorme bureaucratie en de recessie, blijven zowel de Amerikaanse, Franse als Nederlandse zakenlui in Brazilië positief. ‘Al jaren praat iedereen over het marktpotentieel van Brazilië. En die markt, die is er ook echt.’ Volgens Valdez is de regering er deels debet aan dat het potentieel niet tot uiting komt. ‘Het land heeft zichzelf in de houdgreep. Als er geen structurele veranderingen worden doorgevoerd, dan zal het potentieel nooit volledig tot zijn recht komen.’
Bron: FD
http://www.fd.nl/economie-politiek/8960 ... st-blijven