SBM sluit recordschikking met justitie
Vasco van der Boon, Yteke de Jong
woensdag 12 november 2014, 07:33
update: woensdag 12 november 2014, 13:31
SBM
De beursgenoteerde olieplatformbouwer SBM Offshore SBM Offshore NV12,53+17,54%+1,87 heeft een door het Openbaar Ministerie (OM) aangeboden transactie geaccepteerd. De schikking bestaat uit een betaling door SBM Offshore aan het OM van in totaal $ 240 mln (circa € 192 mln). Dat is voor Nederland een recordschikking.
Het schikkingsbedrag bestaat uit $ 40 mln boete en $ 200 mln ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel. De transactie heeft betrekking op door het OM en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (Fiod) geconstateerde ongeoorloofde betalingen aan handelsagenten en buitenlandse overheidsfunctionarissen in Equatoriaal Guinea, Angola en Brazilië in de periode van 2007 tot en met 2011. Die betalingen leveren naar het oordeel van het OM de strafbare feiten van ambtelijke en niet-ambtelijke omkoping alsmede valsheid in geschrifte op.
Recordschikkingen
Deze vijftien schikkingen kwamen allen als record in de media sbm
Top 5 Nederlandse schikkingen met Nederlandse autoriteiten:
1 – 2014: Platformbouwer SBM Offshore schikt steekpenningenaffaires met het OM: $ 240 mln.
2 - 2010: Ex-Bouwfondsdirecteur Jan van Vlijmen schikt deel vastgoedfraude met OM (en Philips en Rabo): €75 mln.
3 – 2013: Rabo schikt met het OM het Nederlandse deel van de Libor-fraude: € 70 mln.
4 - 2010: Harry Hilders schikt met OM (en Philips) over vastgoedfraude: €40 mln.
5 – 2013: FCIB (John Deuss) schikt met OM over btw-fraude en witwassen: €34,5 mln.
ahold
Top 5 Schikkingen Nederlandse bedrijven met buitenlandse autoriteiten:
1 – 2005: Ahold schikt met Amerikaanse autoriteiten en beleggers over boekhoudfraude: $ 1,1 mrd.
2 - 2014: Rabo schikt met Amerikaanse en Britse justitie hun deel Liborfraude: €704 mln.
3 – 2012: ING schikt met Amerikaanse justitie over schending Iran-sancties: $ 619 mln.
4 – 2010: ABN Amro schikt met Amerikaanse justitie over schending Iran-sancties: $ 500 mln.
5 – 2014: Ahold schikt met beleggers en autoriteiten over boekhoudfraude Foodservice: $ 297 mln.
boa
Top 5 Schikkingen buitenlandse bedrijven met buitenlandse autoriteiten:
1 – 2014: Bank of America schikt met justitie VS over rommelhypotheken: $ 17 mrd.
2 – 2013: JP Morgan Chase schikt met justitie VS over rommelhypotheken: $ 13 mrd.
3 – 2014: BNP Paribas schikt met justitie VS over schending Iran-sancties: $ 8,97 mrd.
4 – 2014 : Citigroup schikt met justitie VS over rommelhypotheken: $ 7 mrd.
5 - 2012: GlaxoSmithKline schikt met Amerikaanse autoriteiten over fraude: $ 3 mrd.
'Passende afdoening'
Het Openbaar Ministerie noemt de transactie 'een passende afdoening van de zaak'. De afdoening bevat een boete- en ontnemingscomponent. Daarnaast wijst het OM er op dat de in de eerste helft van 2012 aangetreden nieuwe raad van bestuur van SBM Offshore op eigen initiatief een omvangrijk pakket aan maatregelen tot verbetering van de compliance van de onderneming genomen. Daar hecht het Openbaar Ministerie belang aan, in de hoop dat een herhaling van de strafbare feiten in de toekomst zich niet meer voor zullen doen. Ook zal het OM de komende jaren inzage krijgen in de uitvoering van SBM Offshore's compliance beleid. Ook het Amerikaanse Department of Justice (DoJ) heeft onderzoek gedaan naar de smeergeldaffaire. Volgens SBM Offshore ziet het DoJ af van verdere vervolging.
Redenen voor het OM om een transactie-aanbod te doen zijn onder meer geweest dat SBM Offshore de kwestie zelf onder de aandacht heeft gebracht van de autoriteiten, waaronder het Nederlandse OM, en SBM Offshore de kwestie zelf heeft onderzocht en aan verdere strafrechtelijke onderzoeken door het Openbaar Ministerie en de FIOD haar volledige medewerking heeft toegezegd.
Betreuren
Ook speelt voor het OM mee dat de huidige raad van bestuur en de raad van commissarissen van SBM Offshore het falen van controlemechanismen in het verleden betreuren.
SBM Offshore informeerde het OM in het voorjaar van 2012 uit eigen beweging over het door haar geïnitieerde interne onderzoek naar mogelijk ongepaste betalingen aan handelsagenten. Het interne onderzoek heeft plaatsgevonden in de periode van 2012 tot en met begin 2014 en strekte zich uit over de periode van 2007 tot en met 2011. De reikwijdte van het interne onderzoek is mede in overleg met het OM en de FIOD bepaald. Daarnaast heeft de FIOD onder leiding van het OM eigen onderzoek gedaan.
SBM Offshore betaalde van 2007 tot en met 2011 circa $ 200 mln aan commissies aan handelsagenten. Het grootste deel van die commissies, in totaal $ 180,6 mln, heeft betrekking op Equatoriaal Guinea, Angola en Brazilië.
Het onderzoek van het Openbaar Ministerie en de FIOD heeft zich toegespitst op deze drie landen. Het Openbaar Ministerie heeft onderzoek naar deze drie landen voldoende representatief geacht voor het geheel, gelet op het aandeel dat deze drie landen hadden in de bedrijfsvoering van SBM Offshore.
Equatoriaal Guinea
Begin 2012 vernam SBM Offshore dat een van haar toenmalige handelsagenten mogelijk bepaalde goederen had overhandigd aan diverse overheidsfunctionarissen in Equatoriaal Guinea. Het zou daarbij zijn gegaan om een of meer auto’s en een gebouw. Naar het oordeel van het Openbaar Ministerie en de FIOD betaalde SBM Offshore's toenmalige handelsagent aan hem betaalde commissies voor een aanzienlijk deel door aan derden, die op hun beurt delen daarvan weer zouden hebben (door)betaald aan een of meer overheidsfunctionarissen in Equatoriaal Guinea. Daarnaast zijn er andere betalingen, zoals opleidings- en ziektekosten.
Naar het oordeel van het Openbaar Ministerie en de Fiod geschiedden dergelijke doorbetalingen met medeweten van toenmalige medewerkers van SBM Offshore, onder wie een toenmalig lid van de raad van bestuur. Het gaat waarschijnlijk om Jean Philippe Laures. Die werd eind vorig jaar plotseling aan de kant gezet door SBM. In de periode van 2007 tot en met 2011 betaalde SBM Offshore de bewuste handelsagent in totaal $ 18,8 mln met betrekking tot Equatoriaal Guinea.
Angola
In de periode van 2007 tot en met 2011 maakte SBM Offshore tevens gebruik van verschillende handelsagenten in Angola. Deze handelsagenten ontvingen commissies voor dienstverlening in verband met bepaalde projecten in Angola. Naar het oordeel van het Openbaar Ministerie en de Fiod hebben personen die gerelateerd zijn aan ten minste een van deze handelsagenten en die zelf Angolese overheidsfunctionarissen waren of daarmee geassocieerd kunnen worden, gelden ontvangen. Tevens zijn er andere betalingen zoals reis- en studiekosten aan een of meer Angolese overheidsfunctionarissen dan wel hun familieleden.
Ook ten aanzien van Angola vonden betalingen naar het oordeel van het Openbaar Ministerie en de Fiod plaats met medeweten van toenmalige medewerkers van SBM Offshore. In de periode van 2007 tot en met 2011 heeft SBM Offshore haar handelsagenten $ 22,7 miljoen aan commissies betaald met betrekking tot Angola.
Brazilië
Ten aanzien van Brazilië zijn tijdens het in opdracht van SBM Offshore uitgevoerde interne onderzoek enkele 'red flags' aangetroffen met betrekking tot de belangrijkste handelsagent. Deze betroffen onder meer: de hoogte in absolute termen van de commissies die zijn betaald aan de handelsagent en zijn bedrijven; een splitsing in de betaling van commissies aan de handelsagent tussen zijn Braziliaanse en offshore entiteiten; en documenten die aangaven dat de handelsagent over vertrouwelijke informatie van een Braziliaanse opdrachtgever beschikte.
Het interne onderzoek van SBM Offshore leverde geen concreet bewijs op waaruit zou blijken dat betalingen zijn verricht aan een of meer overheidsfunctionarissen in Brazilië. In de periode van 2007 tot en met 2011 heeft SBM Offshore haar handelsagenten $ 139,1 miljoen aan commissies betaald met betrekking tot Brazilië.
In het onderzoek van de Fiod onder leiding van het Openbaar Ministerie is op grond van een rechtshulpverzoek geconstateerd dat vanuit de offshore vennootschappen van de Braziliaanse handelsagent betalingen zijn verricht aan Braziliaanse overheidsfunctionarissen. Deze bevindingen zijn het resultaat van onderzoeksmethoden die niet ter beschikking staan aan SBM Offshore.
Specialistische onderzoekers
Het interne onderzoek door SBM Offshore is uitgevoerd door gespecialiseerde advocatenkantoren en forensische accountants, die zijn geassisteerd door een intern team bij SBM Offshore.
SBM Offshore gaf het Openbaar Ministerie en de Fiod steeds openheid van zaken. Het Openbaar Ministerie en de Fiod zijn in besprekingen door SBM Offshore op de hoogte gehouden van de voortgang van het interne onderzoek. De voorlopige bevindingen van het interne onderzoek zijn aan het Openbaar Ministerie en de Fiod gerapporteerd. Het interne onderzoek is begin 2014 afgerond, waarna SBM Offshore aangifte heeft gedaan bij het Openbaar Ministerie.
Daarnaast heeft de Fiod onder leiding van het Openbaar Ministerie eigen onderzoek gedaan. Er is administratie in beslag genomen, er zijn getuigen en betrokkenen gehoord en er is rechtshulp verzocht aan betrokken landen. SBM Offshore heeft medewerking verleend aan dit onderzoek dat door de Fiod onder leiding van het Openbaar Ministerie mede naar aanleiding van de bevindingen van het interne onderzoek van SBM Offshore is verricht.
Lees ook: Schikking Yme was duurder voor SBM Offshore en commentaar: Schikken is rekenen
http://fd.nl/economie-politiek/902280/s ... t-justitie