De vraag kan (en moet) gesteld worden, na zes maanden regeren: wat deed de overheid tot nog toe voor het milieu? João Lata Mesquita (Mar Sem Fim) onderzocht het en en drukt het resultaat uit met de woorden 'relatief' en 'teleurstellend', het eerste in een verwijzing naar Lula's ongelukkige omschrijving van de democratie in buurland Venezuela.

"We maken gebruik van het moment (zes maanden regering) om vast te stellen wat bleef hangen in ons collectief geheugen. Wij zijn bekommerd om de bescherming van het milieu, die wel of niet bestaat. Een 'relatieve' bescherming is een illusie, tenzij voor iemand die... kortzichtig is", zo begint de analyse.

Amazonië

"De prioriteit van de strijd tegen illegale activiteiten in het Amazonegebied is evident, niemand twijfelt daaraan, integendeel. De poging om de werking van Ibama en ICMBio te herstellen, verdient lof, alsmede de concentratie van de inspanningen om het grootste regenwoud van de wereld te redden van de ondergang."

Schade toegebracht aan het regenwoud, door de illegale activiteiten van goudzoekers.

Mesquita wijst op het fiasco van de regering Bolsonaro op het vlak van milieu. Naast het uit de hand lopen van de ontbossingen werd het gebied ook een route voor de internationale drugshandel. Volgens FBSP (Fórum Brasileiro de Segurança Pública), passeert jaarlijks 40% van alle cocaine die geproduceerd wordt in de wereld, door het gebied. Daarbovenop komt de genocide op het Yanomami volk, en op andere etnische groepen. Focussen op het Amazonegebied was een correcte beslissing, iets wat moet gezegd worden vooraleer negatieve kritiek te geven.

Een zitting over duurzame ontwikkeling van het Amazonegebied, met aanwezigheid van Marina Silva, minister van Milieu.

Maar, zo zegt de schrijver, het land met de grootste biomische verscheidenheid ter wereld, heeft nog vijf andere biomen, naast het feit dat Brazilië een van de grootste kustlijnen ter wereld heeft, en omschreven kan worden als de tweede grootste Exclusieve Economische Zone. Tot op vandaag is niet bekend welke politiek hiervoor geformuleerd wordt.

Een website zoals Mar Sem Fim heeft de plicht om te wijzen op de milieupolitiek van politici met een ambt in de uitvoerende macht. Hierbij worden namen opgesomd als João Doria en Bruno Covas (PSDB), Lula en Dilma Rousseff (PT), Marina Silva (wanneer zij deel uitmaakt van een PT coalitie) en, uiteraard, Jair Bolsonaro en Ricardo Salles (PL).

João Mesquita vervolgt: "Zes maanden is een erg korte termijn om het einde van de ontbossingen aan te kondigen voor een bepaalde datum. Het is is gewoon een verplichting, iets wat de Brazilianen, die bezorgd zijn om he milieu, tevreden moet stellen, maar vooral het buitenland. De andere vijf biomen kregen echter geen aandacht, terwijl het beleid van de milieuportfolio om het gebrek aan interne middelen te verhelpen ook buiten beschouwing werd gelaten of in ieder geval niet werd aangekondigd en besproken met de samenleving."

"Lula werd verkozen met een kleine marge, ook omdat hij beloofde dat het land weer een hoofdrol zou spelen op het vlak van milieu. Een deel van zijn stemmen kwam zeker van kiezers die de verwaarlozing van zijn voorganger niet meer konden aanzien. Echter, uitgezonderd het Amazonegebied, blijven de andere prioriteiten van de regering vooralsnog onbekend."

De schrijver wacht dan ook op een antwoord van de overheid met betrekking tot het beheer van de kustlijn en de oceanen: "De oceanen vormen na het Amazonegebied het meest prominente ecosysteem ter wereld, beiden om dezelfde reden, met name een buitensporige mishandeling. In juni vierde de wereld het bindende verdrag voor de bescherming van de volle zee in het kader van de VN, waarbij de 193 lidstaten van de organisatie betrokken waren. Het duurde bijna twee decennia van discussie om tot een consensus te komen. Om deze reden werd het verdrag internationaal toegejuicht."

Lula noch Marina Silva repten een woord over eventuele plannen voor de Braziliaanse kustlijn en de territoriale wateren. Mesquita haalt vervolgens voorbeelden aan van andere beleidsverantwoordelijken die wel iets deden, zoals de voormalige president Michel Temer, en zelfs het linkse regime in Cuba.

President Lula overvliegt het getroffen gebied rond São Sebastião, aan de kust van São Paulo, getroffen door grondverschuivingen met vele doden als gevolg.

Er kwam tot nog toe ook geen manifestatie over een beleid voor de kust die wordt bedreigd door een stijging van de zeespiegel, speculatie met onroerend goed en extreme natuurrampen. Die problemen groeien aan met een indrukwekkende snelheid, over alle 17 kuststaten, zonder dat er enige publieke actie genomen wordt. De inactiviteit van de overheid heeft gevolgen voor een regio waar meer dan een kwart van de Braziliaanse bevolking woont, ofwel 26,6%. Dat komt overeen met 50,7 miljoen mensen. Meer dan 8 miljoen van deze mensen wonen in risicogebieden aan de kust, met mogelijke grondverschuivingen, overstromingen e.d.

'Cadastro Ambiental Rural' vordert aan de snelheid van een schildpad

"Iemand kan bij links horen, rechts of bij het centrum. Maar als je de problemen van het Amazonegebied een beetje kent, weet je dat de ontbossing pas stopt als de overheid weet wie de landeigenaren in het land zijn. Daarvoor werd het Cadastro Ambiental Rural (CAR) in 2021 in het leven geroepen. De bedoeling is goed, maar het zal 29 jaren duren vooraleer het eigendom van alle grondbezitters geregistreerd is bij het CAR. Hoezo?

Om een idee te krijgen: op 15 oktober 2022 was bijna 25 miljoen hectare geologisch geregistreerd. De oppervlakte van Brazilië bedraagt 851.034.554 hectare. 'Slechts' 830 miljoen hectare moet geologisch nog worden vastgelegd. Incra's daggemiddelde is 55.379,37 hectare. De meest optimistische berekening voorspelt in dit tempo nog eens 10.784 werkdagen, dus nog meer dan 29 jaar geduld!"

Brand in het Pantanal gebied.

Ook de Pantanal bevindt zich voor de overheid nog altijd in een vergeten hoekje. Een studie van het WWF i.s.m. o.m. het Pantanal Research Center wees op de belangrijkste bedreigingen: ontbossing, erosie en sedimentatie als gevolg van onvoldoende beheer van land voor landbouw en veeteelt; stedelijke- en bevolkingsgroei in verband met infrastructuurwerken, zoals snelwegen, dammen, havens, waterwegen en hydro-elektrische dammen die het natuurlijke waterregime van de Pantanal kunnen veranderen.

Maar Marina Silva (foto) zwijgt.

Embrapa (Empresa Brasileira de Pesquisa Agropecuária), verbonden aan het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Bevoorrading, is het eens met die omissie: "In de afgelopen drie decennia kreeg de Pantanal te lijden onder de agressie door de mens, niet alleen beoefend in de vlaktes, maar vooral in de aangrenzende plateaus. Momenteel zijn de milieu- en sociaaleconomische effecten op de Pantanal zeer duidelijk, als gevolg van het gebrek aan ruimtelijke ordening die de duurzaamheid van de natuurlijke hulpbronnen van dit belangrijke bioom garandeert."

Gemiste kans met gedegradeerde weilanden

"We hebben een grote kans om externe middelen aan te trekken en banen te creëren met onze weilanden. Volgens Embrapa gaat het om een totale oppervlakte van 159 miljoen hectare, waarvan 66 miljoen in een staat van tussentijdse degradatie, en 35 miljoen met een ernstige degradatie. M.a.w., van het totale beschikbare grasland vertoont 63,5% tekenen van achteruitgang. Zonder deze degradatie, een gebrek aan visie en overheidsbeleid, zou Brazilië miljarden kunnen aantrekken om deze 101 miljoen aangetaste hectares te herstellen, en tegelijk duizenden nieuwe banen te genereren. Echter, de overheidmaatregelen blijven beperkt tot het Amazonegebied. Hoe leg je dat uit?"

"We herhalen het nog eens: wat er blijft er hangen na zes maanden regeren is dat er in 2030 geen ontbossingen meer zullen zijn. Bovendien zal de COP-30 in Belém - Pará plaatsvinden. Het is erg kortzichtig om te denken dat enkel dit een milieubeleid is. Blijft de vraag: is dat beleid ook 'relatief'?"

Ontbossing in het regenwoud. De regering beloofde dat dit voorgoed afgelopen zal zijn in 2030.

Afgaande op de geconcentreerde inspanningen in het Amazonegebied, voor de inheemse volkeren, tegen de illegale goudzoekers en de ontbossingen, kan er inderdaad gesproken worden over een beleid dat relatief is, "pra gringo ver" zoals men dat uitdrukt in Brazilië. Anderzijds is zes maanden een erg korte termijn en zijn er nog 42 maanden te gaan, tijd genoeg om op zijn minst een poging te doen om de harmonie tussen mens en natuur te herstellen. Inmiddels leven we met de hoop dat het afgelopen is met bomen te kappen in 2030, als er dan nog bomen zijn. Hopelijk is het "point of no return" tegen dan ook nog niet bereikt.

Hoop doet leven.

Mar Sem Fim

Foto's: Fotos Públicas - Gustavo Magalhães/MRE - Alberto César Araújo/Amazônia Real - Leo Otero/MPI - Fabio Rodrigues-Pozzebom/ Agência Brasil - Ricardo Stuckert/PR

Source: https://www.link2brazil.com/post/een-relatief-milieubeleid