Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Foro privilegiado: een woordje uitleg

door Redactie

Foro

Het lijdt geen twijfel dat nogal wat politici er alles zullen aan doen om opnieuw verkozen te worden in oktober, niet in het minst zij die een zitje beogen in kamer of senaat. Immers, op die manier hebben zij recht op een geprivilegieerde behandeling indien ze gerechterlijk zouden vervolgd worden. Dit geldt zeker voor zij die nu al in opspraak kwamen, namen als Renan Calheiros (MDB), Gleisi Hoffmann (PT), Aécio Neves (PSDB) e.v.a. Hierbij moet geen onderscheid gemaakt worden tussen ideologiën. Het motief is eenvoudiger dan dat en staat in Brazilië bekend als ‘Foro Privilegiado’. Wat betekent dit nu in de praktijk?

Tot op enkele jaren geleden was het begrip vrij onbekend bij de Braziliaanse burgers, maar daar kwam verandering in door de ontwikkelingen en de gevolgen van het Lava Jato onderzoek dat een enorme corruptie aan het licht bracht waarbij heelwat Braziliaanse politici betrokken zijn. Vandaag komt het onderwerp regelmatig ter discussie waarbij niet altijd de ware betekenis en het doel van dit voorrecht duidelijk worden gemaakt. Meestal wordt verwezen naar de ongelijkheid met de rest van de Braziliaanse burgers die niet kunnen genieten van dit recht, m.a.w. politici worden erdoor bevoordeeld en beschermd, op zich eerder een pervers principe. Maar de realiteit is niet zo eenvoudig. Er zijn voordelen en nadelen aan het systeem.

De ware naam van het recht is eigenlijk “foro por prerrogativa de função”, vrij vertaald “rechtspraak voor een bestuurder of autoriteit met uitsluiting van alle anderen”. M.a.w. indien iemand een zekere relevante sociale functie uitvoert, dan moet hij/zij (in het geval van een vervolging) beoordeeld worden door een tribunaal dat op gelijke hoogte staat van die functie. Het idee bestaat erin dat enkel die tribunaals de capaciteit en het nodige inzicht bezitten om een goed begrip te hebben van de situatie waarmee ze geconfronteerd worden. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een militair gerechtshof, enkel bedoeld voor militairen. Burgers worden er niet beoordeeld, en een militair zal enkel door hen beoordeeld worden. Het foro privilegiado is dus vergelijkbaar, met dien verstande dat er enkele niveau verschillen zijn, afhankelijk van de graad van het individu dat vervolgd wordt.

Wie heeft recht op een foro privilegiado?

De Braziliaanse rechtspraak kan in 4 instanties opgedeeld worden. Het Supremo Tribunal Federal (STF) is de hoogste instantie. Gewone Braziliaanse burgers worden beoordeeld door de een gewoon gerechtshof, de eerste instantie. Rechter Sergio Moro werkt in deze categorie (ex-president Lula werd door hem veroordeeld net omdat hij ‘ex-president is’, m.a.w. terug een gewone burger). De tweede instantie is die waar burgemeesters en rechters beoordeeld worden in het geval van een vervolging. Een rechter in de tweede instantie staat er bekend als een “desembargador”, een trapje hoger als een gewone rechter. De derde instantie is het Superior Tribunal de Justiça (STJ), een federaal gerechtshof. O.m. gouverneurs worden er beoordeeld na een eventuele misstap. De president, vice-president, federale volksvertegenwoordigers en senatoren hebben het voorrecht om enkel en alleen beoordeeld te worden door het STF, de hoogste gerechterlijke instantie van het land.

Is het foro privilegiado enkel een voordeel?

Niet noodzakelijk. Het ligt in de bedoeling dat een evenwicht bewaard wordt tussen de uitgevoerde functie en het gerecht dat over hem of haar moet oordelen. Het is makkelijker in te beelden dat een rechter van het STF minder onder de indruk zal zijn wanneer hij de president moet beoordelen, dan een rechter van de eerste instantie. Het grootste voordeel bestaat erin dat een beklaagde die door het STF beoordeeld wordt, niet in voorlopige of tijdelijke hechtenis kan genomen worden. Het individu kan enkel gearresteerd worden na het definitieve oordeel, of als hij of zij op heterdaad betrapt wordt bij een misdaad waar het onmogelijk is om zich vrij te kopen met een financiële borg.

Het nadeel bestaat erin dat een beklaagde die enkel door het STF kan beoordeeld worden, geen enkele mogelijkheid meer heeft om in beroep te gaan bij een andere instantie. Een gewone burger kan, afhankelijk van de zaak waarvoor hij/zij vervolgd wordt, herhaaldelijk in beroep gaan bij andere instanties, tot en met het STF (dit is dus ook het geval voor Lula die nog in beroep kan gaan bij het STJ alsmede het STF, ook al zit hij nu zijn straf uit).

Er gaan echter alsmaar meer stemmen op voor de afschaffing van het privilege dat door velen als pervers beschouwd wordt, een voorrecht dat niet meer zou mogen bestaan in deze moderne tijden. Volgens hen is het foro privilegiado een van de pilaren van de ongelijkheid in de Braziliaanse samenleving die onderuit moet gehaald worden, een voorrecht dat de straffeloosheid bevordert. Bovendien, zeggen velen, is de samenstelling van de rechters van het STF politiek geïnspireerd en nadelig voor de neutraliteit van de beoordelingen.

Foto: YouTube
Overgenomen met toestemming van Brazilië Nieuws