Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Emigreren naar Brazilië

door link2brazil

Brazilië is de jongste jaren een gewilde bestemming geworden voor mensen die op zoek zijn naar een drastische verandering van levensstijl, een plek ver weg van oorlogen en mogelijke terroristen, een leven zonder stress of gewoon een plaats om de laatste fase van het leven in rust door te brengen. Dit alles ligt binnen de mogelijkheden, maar er zijn wat dingen die men moet weten alvorens zo ‘n stap te zetten.

morro_do_careca_natal

Waar zal u zich vestigen? Dat hangt af van uw noden, eventueel van waar u gaat werken. Indien werken een noodzaak is, u niet kan leven zonder een supermarkt in een straal van 5 kilometer en een goede opvoeding wenst voor uw kinderen, dan bent u best af in het centrum/zuiden van Brazilië. Wie in het echte Brazilië wil wonen, moet het zoeken in het noordwesten. Zij die orde en rust willen en toch in een subtropisch gebied willen wonen, zoeken het best een plekje in het zuiden. Bereidt u wel voor op enkele eigenaardigheden, typisch voor Brazilië.

Stiptheid hoort niet echt bij de goede eigenschappen van de doorsnee Braziliaan. De chaos is een dagelijks gegeven in de Braziliaanse maatschappij met een torenhoge bureaucratie als voornaamste hinderpaal. Hieruit besluiten dat Brazilië een chaotisch land is, zou een foute conclusie zijn. Een nog grotere denkfout bestaat erin dat sommigen denken dat alles kan in Brazilië; niets is minder waar. Er bestaan wetten en reglementen (zelfs teveel), en die moeten worden opgevolgd. Samen met de eerder vermelde bureaucratie zorgen die ervoor dat het leven in Brazilië een chaotische indruk maakt en dat niets kan worden opgelost zonder de hulp van een ‘despachante’. Dat kan wel, maar u moet ervoor zorgen dat u goed ingelicht bent. Een woordje uitleg.

Een despachante is een officieel erkend beroep in Brazilië. De term is afkomstig uit het Portugees en betekent een persoonlijke dispatcher, expediteur, aankoper of loper. Voor het verkrijgen van officiële documenten moet er in de rij gestaan worden in Brazilië. Een despachante kent de gemeentelijke ambtenaren, de bedienden in het gerechtshof, de politici, de douane. Hij kent het systeem van binnenuit en weet wat hij moet doen om iets gedaan te krijgen. Beschouw hem als de man die als een vis doorheen de zee van bureaucratie zwemt. Hij zal de juiste mensen aanduiden, contacten leggen en zorgen voor alle paperassen.

Braziliaanse bankrekening openen

Het kan niet ontkend worden: de belangstelling bij niet-Brazilianen om een rekening te openen bij een Braziliaanse bank is sterk gestegen. De Braziliaanse banken zijn daar niet ongevoelig voor; er is echter een grote MAAR…

Zij moeten namelijk de richtlijnen volgen van de Banco Central, en die richtlijnen zijn strenger geworden, zowel voor vennootschappen met een CNPJ (Cadastro Nacional da Pessoa Jurídica – registratie voor vennootschappen) als voor fysieke personen met een CPF (Cadastro de Pessoas Físicas – registratie van gewone burgers). Er zijn zelfs banken in Brazilië die bepaald moeilijk doen als een vennootschap een bankrekening wil openen en als er niet-Braziliaanse vennoten bij betrokken zijn. De regels daaromtrent zijn niet voor iedereen duidelijk, de ene bank is al wat soepeler dan de andere. Als privé persoon kan u wel een rekening openen bij een Braziliaanse bank, mits u voldoet aan de eisen. Het is evenwel goed om vooraf te bedenken wat precies het doel is. Voor velen is die bedoeling eenvoudig: Braziliaanse banken geven een beter rendement op spaargelden (poupança) en op bepaalde vormen van beleggingen zoals een CDB (Certificado de Depósito Bancário). Beiden zijn niet alleen veilig maar brengen momenteel minstens 6% op per jaar en dat klinkt als muziek in de oren van sommigen. Helaas is het allemaal niet zo vanzelfsprekend.

b-do-b

Om geld te parkeren op een Braziliaanse rekening en het te beheren vanuit een luie Europese zetel via het internet moeten er eerst een aantal hindernissen overwonnen worden. De Braziliaanse regering doet er alles aan om een overwaardering van de real te bestrijden en om de toevloed van vreemde munten in te dijken, dit onder de noemer ‘guerra câmbial’ (wisselkoers oorlog). Ze zijn vies van het woord speculatie, nog erger als er een mogelijk vermoeden bestaat van witwassen van geld. Als de afkomst en bestemming van dat geld duidelijk is, dan is het welkom. Maar er moet iets mee gedaan worden wat Brazilië ten goede komt: inkomsten via belastingen, werkgelegenheid, bijdragen aan de Braziliaanse economie, kortom men moet een beetje Braziliaan worden. Anders gezegd: consequent wezen. U doet het op de Braziliaanse manier of u doet het niet.

De eisen om een bankrekening te openen voor buitenlandse privé personen zijn dezelfde als voor alle Braziliaanse burgers bij de meeste Braziliaanse banken (Caixa Económica, Banco do Brasil, Itaú, Bradesco..). Wat moet er voorgelegd worden? Vier belangrijke documenten zijn nodig.

1 – Een Braziliaanse identiteit, t.t.z. een RNE (Cedula de Identidade de Estrangeiro – identiteitskaart voor vreemdelingen). Die bekomt men na de goedkeuring van aanvraag tot een definitieve verblijfsvergunning. Een “Habitilação” (Braziliaans rijbewijs) wordt ook aanvaard.

2 – Een CPF (“Cadastro de Pessoa Física”. Een CPF is te vergelijken met een Belgisch rijksregisternummer of een Nederlands Sofi-nummer)

3 – Een ‘Comprovante de Residência’. Dit is een bewijs van woonplaats. Als bewijs van woonplaats geldt een rekening van een nutsvoorziening als telefoon (geen gsm), elektriciteit, water of gas op uw persoonlijke naam.

4 – Een bewijs van uw inkomen. Dit kan een uitkering zijn, een kopie van uw aangifte voor de (Braziliaanse) belastingen (IR ofwel Declaração Imposta de Renda), een arbeidsboekje (carteira de trabalho) met ontvangstbewijzen van uw salaris (contra cheques).

U moet dus een vast adres hebben in Brazilië, een inkomen, een Braziliaanse identiteit en ingeschreven zijn bij de Receita Federal (ministerie van financiën).

Tenslotte kan het ook geen kwaad om het prijskaartje van de Braziliaanse banken even te bestuderen. De keerzijde van de medaille van een meeropbrengst op uw spaarcenten is het kostenplaatje van de banktarieven en peperdure intresten op kredieten. Bestudeer even de tarieven van de overheidsbank Caixa Económica en die van een privé bank als Itaú, zo krijgt u al een aardig idee. Wie er uiteindelijk in slaagt om een bankrekening te openen kan zeker de vruchten plukken en genieten van de betere rentes, mits een en ander goed beheerd wordt.

Bankieren

Bankieren doet u doet best via de behoorlijke en goed beveiligde internetservices van de Braziliaanse banken. Moet u toch naar de bank of een overheidsinstelling, doe dat dan in de namiddag in de tweede helft van de maand, of zoek een instelling in een kleiner stadje. Er bestaan verschillende manieren om de dingen te vergemakkelijken, die ontdekt men wel vanzelf na een tijdje Brazilië.

Sociaal

Wordt u uitgenodigd door een Braziliaan, neem dan niet vanzelfsprekend aan dat het gemeend is. Brazilianen zijn erg hartelijk maar voelen zich in hun binnenste vaak geïntimideerd door een buitenlander en weten niet goed hoe om te gaan met iemand waarvan zij denken dat hij/zij uit de ‘eerste wereld’ komt. Natuurlijk zijn er uitzonderingen op deze regel, maar in het begin houdt men best contact met andere buitenlanders die hier al jaren wonen en al een vriendenkring hebben opgebouwd. De goede contacten komen dan wel vanzelf.

Criminaliteit

Nieuwsberichten laten vaak uitschijnen dat het geweld in de Braziliaanse steden groeit, maar die indruk is er niet als men zich hier vestigt. Anderzijds kan niet ontkend worden dat de criminaliteit in grotere steden een factor is waarmee rekening moet gehouden worden. Een confrontatie met geweld hangt sterk af van het eigen gedrag, het al dan niet toepassen van enkele ‘common sense’ maatregelen.

complexoDe sloppenwijk “Complexo do Alemão” in Rio de Janeiro. Ondanks de bouw van een kabellift voor de bewoners en de inplanting van eenheden van de vredespolitie, blijven dergelijke favelas gebieden waar de overheid afwezig is, met alle gevolgen vandien, inclusief een haast onmogelijk uit te roeien drugshandel.

De algemene regel moet zijn: ‘keeping a low profile’. Wat men ook moge beweren, de voornaamste drijfveer van de kleine crimineel is afgunst en nijd. Er zijn Brazilianen die in zodanig arme omstandigheden leven dat men het zich in Europa niet eens kan voorstellen, maar die overvallen geen mensen op straat. De meeste kleine criminelen zijn rotverwende jeugdige kereltjes die weliswaar in een arme omgeving opgroeiden maar nooit leerden hoe bij te dragen tot enige verbetering door hun ouders. Die ouders laten dergelijke kinderen doen wat ze willen, om welke reden dan ook. Geen wonder dat ze op straat opgroeien en zich tot de misdaad bekeren uit verveling, niet omdat ze arm zijn. Het zijn zij die een revolver tegen het hoofd van hun slachtoffer duwen, omdat hij een mooiere fiets heeft dan zij zelf, niet omdat ze eten willen kopen voor hun broers of zusjes. Een ander motief voor dergelijke misdrijven is de drugshandel, helaas een ernstig probleem in Brazilië.

Een ietwat bescheiden houding is dus de juiste. Rij met een gewone Braziliaanse auto, geen dure import slee. Kleed uzelf gewoon en niet opvallend, en loop niet rond met luxe goederen die om aandacht schreeuwen. Tachtig procent van de Brazilianen zijn wellicht minder ontwikkeld dan u, zijn armer of zijn minder welopgevoed, maar ze zijn wel hartelijk en vriendelijk, staan altijd klaar om een helpende hand toe te steken.

Werken

Wie in Brazilië officieel wil werken en ingeschreven zijn heeft een “Carteira de Trabalho” (arbeidsboekje) nodig, uitgereikt door het Ministerie van Arbeid. Miljoenen Brazilianen werken nog steeds in de ‘Informalidade’, vrij vertaald ‘in het zwart’. Ook buitenlanders die hier aan de slag willen hebben zo ‘n arbeidsboekje nodig. Dat wordt pas uitgereikt nadat de aanvraag voor een ‘visto permanente’ (definitieve verblijfsvergunning) goedgekeurd is en nadat die goedkeuring in het staatsblad verscheen, iets wat een jaar of langer kan aanslepen.

Regelmatig zijn er in Brazilië beelden te zien van lange rijen mensen die staan aan te schuiven voor een betrekking, niet in het minst als er weer ergens een plaats aangeboden wordt als openbare ambtenaar, of als arbeider bij een openbare instelling. Het vinden van een baan is dan ook niet vanzelfsprekend voor een buitenlander. Mensen met hogere diploma’s maken een kans, maar moeten ook opboksen tegen Brazilianen met een vergelijkbaar diploma. Werkgevers zijn niet echt geneigd om voorrang te geven aan een buitenlander, tenzij er geen Braziliaans alternatief is. Een andere absolute vereiste is een goede kennis van het (Braziliaanse) Portugees, zowel spreken als lezen & schrijven. Kennis van andere talen zoals Engels, Frans, Duits of Spaans is uiteraard een pluspunt. Nogal wat buitenlanders proberen een baan te vinden bij een van de vele privé scholen waar die talen onderwezen worden. Wie een van die talen als moedertaal heeft en een diploma in de letteren (of vergelijkbaar) maakt een goede kans. De lonen zijn echter niet om over naar huis te schrijven.

Een baan vinden kan via de gebruikelijke kanalen: advertenties in kranten, via het internet, of een tewerkstellingsagentschap. In Brazilië echter maakt men meer kansen via persoonlijke contacten. Het gaat er meer om ‘wie je kent’ dan ‘wat je kent’. Het uitbouwen van een persoonlijk netwerk kost wat tijd maar kan de moeite lonen. Sollicitaties met indrukwekkende cv’s worden vaak niet eens beantwoord en dat kan bepaald ontmoedigend werken. Zo ook voor de privé scholen waarover hierboven sprake. Een bezoek en een persoonlijk gesprek zullen meer kansen bieden dan het sturen van een CV die vaak gewoon in de prullenmand terechtkomt, ook al is er wel degelijk een vraag naar leerkrachten.

Een andere factor is de locatie. Het zuiden van Brazilië, meer bepaald São Paulo en omgeving staan economisch het sterkst en het is dan ook logisch dat de vraag naar goed geschoolde werknemers er hoger is dan pakweg in het binnenland van Bahia. Volhouden is een must, geduld een goede eigenschap. Wat beslist moet vermeden worden is werken terwijl men nog geen verblijfsvergunning heeft, dat kan een reden zijn om weggestuurd te worden door de Braziliaanse autoriteiten.

Werkvergunning

engenharia

De huidige wereldcrisis, een aanzienlijke verhoging van salarissen en lonen en de zoektocht naar goed opgeleide en gespecialiseerde mensen zorgt ervoor dat Brazilië aantrekkelijk is geworden voor buitenlandse technici op hoog niveau. In 2011 steeg het aantal uitgereikte werkvergunningen met bijna 26%, resulterend in 66.000 nieuwe (tijdelijke) ‘vistos’. Meer dan de helft van deze vergunningen gingen naar professionals met een hogere, vaak universitaire, opleiding. Volgens het ministerie van buitenlandse zaken zouden er op dit moment meer dan 2 miljoen buitenlanders met een geldige verblijfsvergunning in Brazilië wonen. En toch is er nog een tekort aan gespecialiseerde werkkrachten. Dat tekort zou sneller kunnen aangevuld worden, ware het niet dat de bureaucratie tot het verkrijgen van een werkvergunning zodanig stokken in de wielen steekt, dat kandidaten er door worden afgeschrikt. Er is echt veel geduld en doorzettingsvermogen nodig om op een legale manier te kunnen werken in Brazilië. Vertalingen, wettigen en authentiseren van documenten incl. de kosten, tegenstrijdigheden tussen bepaalde instanties, onwetendheid van ambtenaren, het uitreiken van licenties, wettigen van handtekeningen e.d. meer, het schrikt de buitenlanders af, zeker als ze het allemaal zelf moeten uitzoeken. Door de snelle groei van grote ondernemingen, gestimuleerd door grote werken en projecten, is de aanwerving van hoogopgeleide mensen op korte termijn een noodzaak geworden. Die vinden ze niet of te weinig in eigen land. Brazilië telde in 2010 in totaal 10 miljoen ingeschrevenen in hogere cursussen, in verhouding veel minder dan in buurlanden Chili en Argentinië. Een groot deel van deze studenten komen zelfs niet eens terecht in deze sectoren.

Het ministerie van arbeid liet in 2012 weten dat het mogelijk zal zijn om de aanvraag tot een werkvergunning volledig af te handelen via het internet. Indien alles correct verloopt, dan worden verzoeken tot een vergunning nu afgehandeld binnen een termijn van 30 dagen, afhankelijk van het soort werk en de termijn dat de kandidaat in Brazilië zal werken.

Het ministerie actualiseerde de gids die kandidaten doorheen de normen moet loodsen. Deze ‘Guia de Procedimentos’ kan u hier downloaden en raadplegen, ten minste als men het Portugees machtig is. Naast die gids is er ook een e-mail adres waar men terecht kan voor vragen en twijfels omtrent de procedure. Het hoeft geen betoog dat men dergelijke e-mails best in het Portugees opstelt.

Het ministerie verleende in 2012 17.081 werkvergunningen, een stijging van 31% i.v.g. met dezelfde periode van 2011. Het geïnteresseerde bedrijf moet aantonen dat men geen geschikte Braziliaanse werknemer kan vinden voor de vacante job, behalve voor artiesten of werknemers van cruise-schepen. Het al dan niet toekennen van een werkvergunning wordt bepaald door een commissie van het ministerie, de ‘Conselho Nacional de Imigração’ (nationale raad voor immigratie). De uiteindelijke toekenning gebeurt door het ministerie van buitenlandse zaken. De vergunning kan tijdelijk zijn, maar ook permanent. De eerste mogelijkheid geldt voornamelijk voor culturele reizigers, studenten, zaken, artiesten of sportlui, correspondenten e.d. meer. Een verblijfsvergunning (visto permanente) kan verkregen worden door hen die zich definitief in Brazilië willen vestigen.

Verblijfsvergunning

Een verblijfsvergunning kan verkregen worden mits te voldoen aan een van de voorwaarden zoals die bij wet vastgelegd werden:

A – Administrator, manager of directeur van een bedrijf

De kandidaat moet al tewerkgesteld zijn bij het moederbedrijf, of bij het filiaal of afdeling van dat bedrijf in Brazilië, er bestaat hiervoor geen minimum termijn. Voorwaarden: een bewijs van die tewerkstelling, een bewijs dat de activiteit van het bedrijf gespecialiseerd werk verricht dat technologische, productieve en sociale vooruitgang voortbrengt, een bewijs dat het bedrijf minstens R$ 600.000 heeft geïnvesteerd voor iedere gewenste verblijfsvergunning.

B – Administrator, manager of directeur van een innoverend bedrijf

Er kan een visum worden toegekend voor een bedrag vanaf R$ 150.000 tot R$ 500.000 indien het gaat om een investering in innoverende activiteiten, wetenschappelijk of technisch onderzoek. Iedere aanvraag zal afzonderlijk beoordeeld worden om na te gaan of er voldaan wordt aan de gestelde voorwaarden om een visum te bekomen via een lager bedrag dan R$ 500.000 zoals in de volgende paragraaf.

C – Investeerder

Een buitenlander die zich permanent in Brazilië wil vestigen en minstens R$ 500.000 wil investeren in een bestaande of nog op te richten vennootschap.

D – Researcher of specialist op hoog niveau

Hiervoor is een bewijs vereist van een Braziliaanse instelling dat de interesse voor een buitenlandse researcher of specialist aantoont. Verder zullen een CV en de nodige academische referenties en diploma’s gevraagd worden.

E – Gepensioneerde

Een gepensioneerde buitenlander heeft recht op een verblijfsvergunning indien hij/zij een maandelijks pensioen van minstens R$ 6.000 kan aantonen. Tot 2 afhankelijken kunnen eveneens een verblijfsvergunning verkrijgen, maar die afhankelijkheid moet wel bewezen worden. Voor iedere bijkomende afhankelijke moet de aanvrager R$ 2.000 extra inkomsten kunnen aantonen. Voorwaarden: een bewijs van de uitbetalingsinstelling van het pensioen en een bewijs van de bank die de maandelijkse transfer bevestigd.

F – Huwelijk

Een verblijfsvergunning wordt uitgereikt aan de buitenlander die met een Braziliaanse burger huwt. De aanvraag en uitreiking gebeurt via de federale politie die controleert of het al dan niet om een schijnhuwelijk gaat. Huwen met een verblijfsvergunning als doel, is geen goed idee. Indien u na rijp beraad de stap wil zetten, dan kan dat in Brazilië zelf maar ook in het thuisland waar u de aanvraag voor een verblijfsvergunning kan indienen op de Braziliaanse ambassade.

Mannelijke vrijgezellen komen vaak naar Brazilië in de hoop er de liefde van hun leven te ontmoeten. Men mag echter niet vergeten dat een buitenlandse man meestal een gegeerde prooi is voor een Braziliaanse vrouw, tenzij ze zelf welgesteld en onafhankelijk zijn. Voor hen is een Europese of Amerikaanse man een ridder op een wit paard die hun een leven kan aanbieden zonder armoede, harde leefomstandigheden, misbruik en vooroordelen. Het gebeurt maar al te vaak dat ze nadien tot de vaststelling komen dat die ridder in werkelijkheid niet bestaat. De gevolgen kunnen dramatisch zijn: ingewikkelde scheidingen, onderhoudsgeld, emotionele teleurstellingen, gevechten omwille van kinderen. De beste manier om dit alles te voorkomen is wachten met huwen tot de periode van de hevigste passie voorbij is. Neem hem/haar mee naar uw land, leer elkaars familie kennen, reis zo vaak op en neer als nodig is.

G – Kind

Een verblijfsvergunning wordt uitgereikt aan de buitenlandse ouder(s) van een Braziliaans kind.

Reizen

Tijd

Brazilië is een erg groot land met verschillende tijdzones. In Rio de Janeiro is het 3 tot 5u vroeger dan in België en Nederland. Het juiste uur verschil is afhankelijk van zomer- en winteruur in de respectievelijke landen en van de tijdzone in Brazilië. Raadpleeg deze website om het juiste uur te kennen in de Braziliaanse staat van uw keuze (kolom rechts, onder “Brazil”).

Documenten

Voor Brazilië is enkel een paspoort nodig (geldig tot 6 maanden na terugkeer). Een kopie van het paspoort die men overal kan meenemen in plaats van het originele document is altijd handig en veiliger. Om een auto te huren is een internationaal rijbewijs nodig. Hou rijbewijs en autopapieren onderweg altijd binnen handbereik, er zijn regelmatig controleposten op de Braziliaanse wegen. Er staan hoge boetes op het niet dragen van de veiligheidsgordels op de grote wegen. Recentelijk werd de wet ‘Lei Seca’ (letterlijk ‘droge wet’) goedgekeurd, er wordt nu een zero tolerantie toegepast betreffende drinken en rijden. Ook snelheidscontroles zijn niet ongewoon, in de nabijheid van grotere steden hangen overal camera’s (die al dan niet werken) en op de ‘rodoviárias’ (hoofdwegen, snelwegen) voert de wegenpolitie (in lichtbruin uniform) controles uit met de radar.

Ziekteverzekering

Een goede reisverzekering valt aan te raden. Wie in Brazilië komt wonen, neemt best een ziekte verzekering ter plaatse (Plano de Saúde) omdat de publieke hospitalen niet zo goed zijn en altijd overbevolkt. De privé-gezondheidszorg is beduidend beter. Inentingen zijn enkel nodig indien u dieper het binnenland in trekt (gele koorts, malaria). Bescherm uzelf tegen muggen die ziektes als dengue en chicungunya overbrengen, en ook tegen zonnebrand (best producten met een hoge beschermingsfactor).

Geld

De koersschommelingen tussen de Euro en de Real zijn eerder beperkt maar kunnen niet als stabiel bestempeld worden. In alle internationale luchthavens van Brazilië zijn ‘Cambio’s’ te vinden, wisselkantoren waar u doorgaans vlot geld kan wisselen. In de grote steden kan men terecht bij bankautomaten, vooral bij Bradesco, Banco do Brasil, Citibank en enkele anderen waar een Maestro of Visa-kaart aanvaard wordt. Vermijdt alleenstaande automaten, zeker ‘s avonds of ‘s ochtends vroeg. Ook reisbureaus bieden doorgaans een goede wisselkoers aan. In winkels vraagt u best vooraf of er kan betaald worden met een internationale Visa-kaart; meestal zal het wel lukken, maar niet altijd. Sommige aanvaarden enkel Visa-kaarten van Braziliaanse banken.

Overgenomen met toestemming van link2brazil.com.