Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: borsjea, Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Brazilie Nieuws: Bonus: lezersbrief

door Redactie



Het was niet de bedoeling om berichten te publiceren tussen Kerst en Nieuwjaar, maar we kregen een lezersbrief toegestuurd van een bezoeker van Brazilië Nieuws, naar eigen woorden een “expat met meer dan 20 jaar Brazilië-ervaring”, die we graag delen in deze stille periode. We vroegen hiervoor eerst toelating aan de schrijver die akkoord ging, onder voorwaarde dat we enkel zijn initialen zouden plaatsen onder de brief. Na Nieuwjaar zijn we er weer met de gewone berichtgeving.

Brief van een lezer

Wie begint nu aan zoiets? Dat was mijn eerste gedachte toen ik voor het eerst BN (Brazilië Nieuws) bezocht. Bij nader toezicht bleek het om een weblog te gaan van iemand die het blijkbaar leuk vindt om de Braziliaanse kranten, tijdschriften en websites uit te pluizen op nieuws om dat vervolgens te vertalen naar leesbaar en duidelijk verstaanbaar Nederlands. Geen reclame, eerder neutraal, voor wie en waarom doet iemand zoiets, vroeg ik me af. Anderzijds: best wel handig, voor wie op een of andere manier belangstelling heeft voor dit land, maar het Portugees (nog) niet beheerst, vooral als die belangstelling gericht is op de politiek. Dat is voor sommigen een vervelend onderwerp, maar voor de Brazilianen wel degelijk iets wat veel invloed heeft op hun dagelijkse leven. Natuurlijk is dat ook zo in andere landen, maar het lijkt me hier toch sterker.

Ik leef in wat sommigen zouden omschrijven als een omgeving met vooral middenklassers. Geen rijken met dure huizen of zo, maar ook geen sloppenwijk. Gewone huizen, vooral appartementen eigenlijk. Naar mijn gevoel is het aantal middenklassers erg gegroeid in de jongste decennia, en dat zou de klassieke ongelijkheden moeten afzwakken. Niets daarvan, er zijn nog altijd erg veel arme mensen in dit land die onder verschrikkelijke omstandigheden maar moeten zien dat ze overleven, want leven kan je het nauwelijks noemen. Die armoede vertaalt zich niet alleen in lege koelkasten, maar heeft zware gevolgen op vele vlakken, zoals het geweld, de misdaad, en gebroken families. Jonge meisjes raken zwanger, de “vaders” gaan er vandoor en hup, weeral een jong vrouwtje met een pakje dat maar moet zien hoe ze overleeft. Dat pakje groeit snel, moet gevoed en gekleed worden. Dat is al moeilijk genoeg met 1 pakje, maar dikwijls komt er nog een tweede, een derde… Grootouders zijn ook vaak versnipperd, opa (als die er al is) zit aan de fles, is werkloos, of beide. Oma idem dito, of niet als het wat meezit. De “opvoeding” gebeurt vaak op straat en we weten al dat er daar niet veel goeds te rapen valt. Het is dus een mengelmoes van bedelen, proberen om wat te verkopen op straat, en zorgen dat je niet lijdt onder het geweld. Dat geweld wordt voor een groot deel veroorzaakt door jongens, of jonge mannen: bussen overvallen, gsm’s stelen, winkels en benzinestations beroven, dat soort dingen. Dat mag je beschouwen als “light” criminaliteit, tenminste als er geen doden vallen, wat niet zelden het geval is. Zo gauw er drugs aan te pas komen, dan is het hek helemaal van de dam. Nabij de stad waar ik woon, kwamen vorige week vier Uber bestuurders om het leven. De vier werden achtereenvolgens opgeroepen om iemand op te pikken in een wijk die nou niet meteen bekend staat als de meest veilige plek in dat deel van de stad, om het zo uit te drukken. Bij aankomst werden ze beroofd van al hun bezittingen, gefolterd en tenslotte gedood op een gruwelijke manier. Het groepje bandieten bleek later uit te zijn op hun voertuigen, maar was ook bekend in de drugswereld. Drie van de bandieten werden inmiddels al gedood door de politie, een vierde werd opgepakt. Een zinnig mens vraagt zich af: waarom deze wreedheden als je enkel uit bent op wat geld, een gsm en een auto? Dit is geen gewone criminaliteit meer, maar een barbaarse en zinloze daad, zelfs niet eens een geïsoleerde misdaad. Dergelijke dingen zijn bijna dagelijks te zien op de diverse journaals in het ganse land.

Het zou echter verkeerd zijn om alle arme leden van de Braziliaanse maatschappij aan te duiden als het criminelen. Een meerderheid probeert nog altijd gewoon te overleven op een eerlijke manier, gaat (veel) naar de (evangelische) kerk en is voornamelijk afhankelijk van de aalmoezen van de overheid, zoals de bekende uitkering Bolsa Família. Dat wordt dan wat aangevuld met straatverkoop, of een of meer dagen per week als “diarista” gaan schoonmaken bij de middenklasse of bij de rijken waar ze, met wat geluk ergens tussen R$ 70 tot R$ 100 per dag voor krijgen. Een vrouw die 1 dag per week schoonmaakt verdient op die manier R$ 300 tot R$ 400 op een maand (in het zwart). Met een Bolsa Família erbij voor enkele kinderen kan ze dat misschien optrekken tot R$ 700/maand. Dat is € 155. Stel je voor dat haar man (of liever, de vader van haar kinderen want meestal wordt er niet getrouwd wegens geen centen) bij haar woont en dat die probeert te overleven met wat rommel te verkopen op straat (flesjes mineraalwater in het verkeer of aan kruispunten, 5 dweilen voor R$ 10, piraat cd’s enz. enz.), dan verdient die met wat geluk en volharding evenveel en moet de familie toekomen met ongeveer € 300 op een maand. Probeer dat maar eens in een land waar alles op zijn minst even duur is als in Europa.

De grote afwezigen in dergelijke armenwijken zijn net diegenen die hun problemen zouden moeten oplossen: de overheid. En dat is al decennia lang zo. Doen ze dan toch iets: een creche openen, een gezondheidspost, een hoop blokkendozen bouwen met flinterdunne muurtjes op moeilijk bereikbare plaatsen onder de noemer Minha Casa Minha Vida (sociale appartementjes), dan wordt dat voornamelijk gebruikt als politieke propaganda, op-de-borst-klopperij, zo van “Wij hebben hiervoor gezorgd!”. Dat die blokkendozen al snel afbrokkelen en er gaan uitzien als een getto, doet er niet toe. Wie in de rij stond en een flatje bemachtigde, zal de politiekers die toeterden dat zij de gulle schenkers waren, voor eeuwig dankbaar zijn. Die dankbaarheid verdwijnt niet, zelfs als de politici in kwestie in opspraak komen, en dat dit vaak het geval is in Brazilië wordt bijna dagelijks bevestigd, ook op dit weblog.

Hoe kon het dan dat er een extreemrechtse president verkozen werd? Daar zijn verschillende redenen voor. Volgens mij heeft de sterke aangroei van de middenklasse ermee te maken. Die willen hun nieuwe status behouden en worden nu net zo goed bedreigd door de misdaad als de echte rijken. Die hebben wel meer geld en kunnen zich beter beschermen. Een andere reden is de enorme invloed van de sociale media. Ten tijde van FHC (president Fernando Henrique Cardoso) bestond dat allemaal nog niet, of nauwelijks. Wie in de jaren negentig bezig was met ICQ was zijn tijd al vooruit. Wie weet nu nog wat ICQ betekende? Toen Lula won in 2002 was dat een verrassing voor de rijken: daar hadden ze zich niet aan verwacht.

Vandaag weten de meeste Brazilianen wat er gebeurt op politiek vlak, ongeveer toch. Zelfs wie het niet weet of er zich niet voor interesseert, kan er niet aan ontsnappen. Je wordt bijna verplicht om een keuze te maken. Dit fenomeen staat bekend als polarisatie, en komt hier vaak aan bod las ik. Ik kan je verzekeren dat dit aardig wat invloed heeft op het dagelijkse leven van de Brazilianen. Ik heb het allemaal zelf meegemaakt, en gezien hoe families uit elkaar vielen, hoe buren die voorheen iedere zondag samen een churrasco hielden, nu zelfs niet meer met elkaar praten. Ik heb klinkende ruzies meegemaakt, nog verhit na het ledigen van enkele flessen bier of wijn, ruzies tussen mensen die voorheen dikke vrienden waren. Dat viel allemaal uit elkaar, dit terwijl een president en zijn regering er eigenlijk moeten zijn voor gans de bevolking, om het even welke hun politieke overtuiging is. En dat is zowat de kern van mijn betoog: ik betreur dit ten zeerste en onthou me daarom ook van politieke commentaren bij mijn Braziliaanse vrienden & kennissen. Een verstandig en beschaafd debat voeren over dit onderwerp werd een enorme uitdaging in dit land. Uiteindelijk is dat ook de reden waarom ik hier (en elders) nooit reageer, zeker niet bij de sociale media waar de mediocriteit hoge toppen scheert. Een fatsoenlijk debat is er gewoon onmogelijk zonder onthaald te worden op scheldpartijen, kromme redeneringen en radicalisme, van beide zijden. Een keer in mijn Braziliaanse levenservaring heb ik een zwakke poging gedaan tot een debat met een, naar mijn bescheiden mening, een welopgevoede intelligente magistraat, iemand met parlementaire ervaringen als politieke raadgever in Brasília. Het gesprek mondde al snel uit op getier en geschreeuw, later gevolgd door bedekte doodsbedreigingen. Wel, als je in Brazilië woont als buitenlander, dan moet je jezelf gedeisd houden op dat vlak, dat was mijn les. Dat is inmiddels jaren geleden maar nooit of nimmer zal ik er nog aan beginnen.

Iedereen heeft tegenwoordig een smartphone en is daar voortdurend mee bezig: Facebook, Whatsapp, Twitter, Instagram. Een van mijn goede vrienden overdondert me nu al enkele jaren met Whatsapp berichten in het voordeel van de huidige politieke leider, en in het nadeel van zijn tegenstanders. Veel van die berichten (een meerderheid) dateren van maanden (of langer) geleden en doen er zelfs niet eens meer toe, ofwel is het gewoon fake news. Hij doet niet eens de moeite om het even na te kijken. Neen hoor, gewoon doorsturen naar iedereen op zijn contactlijst. Waarom protesteer ik niet? Omdat hij mijn vriend is en best een aardige kerel. M.a.w. ik hou me gedeisd en laat hem maar doen. Al die berichtjes krijgt hij eerst zelf doorgestuurd, en doet vervolgens hetzelfde. Vermenigvuldig dat meer dan honderduizend keer, en je krijgt een idee van de manier waarop de doorsnee Braziliaan geïnformeerd wordt, vaak alles zomaar slikt zonder ook maar iets in vraag te stellen.

Het viel me op dat dit niet het geval is op dit weblog. Nieuwsberichten worden gecheckt en zijn vaak terug te vinden op verschillende Braziliaanse websites, niet alleen op de bron van het artikel dat altijd onderaan vermeld staat. En dat gaf me wat meer vertrouwen. Niet dat ik het nodig heb hoor, ik lees al lang Braziliaanse kranten. Dat was, jaren geleden, voor mij al een goede manier om Portugees te leren. Dat beheers ik nou redelijk, zowel spreken, lezen als schrijven, maar hier vind ik niet zelden een nieuwsbericht dat ik zelf gewoon oversloeg of om een of andere reden, miste.

Reageren doe ik nooit, dat ligt niet zo in mijn aard, laat ik liever aan anderen over. Voor je het weet raak je verzeild in een oeverloze discussie die nergens toe leidt. Ik heb het al vaak zien gebeuren op Facebook. Ik heb er zelf een account maar doe er erg weinig mee, laat staan over politiek gaan praten. Verder geen Twitter, Instagram of niets van die aard. Bij BN zie ik nooit reacties waaruit ik afleid dat men (misschien?) te weinig afweet van het land, de centrale figuren in het nieuws, de politiek. In Europa is Lula nochtans bekend, met een reputatie als de goede Kerstman die de armen hielp. Bolsonaro zorgde zelf voor zijn bekendheid op korte termijn, ten eerste omdat hij handig gebruik maakte van het internet, maar ten tweede, en vooral in het buitenland, door zijn controversiële uitspraken en een milieubeheer dat veel vragen oproept, met name over het behoud van het regenwoud, de manier waarop hij de kwestie van het inheemse volk benadert, of beter gezegd, net het tegenovergestelde doet van wat de internationale gemeenschap wil zien bij de leider van dit land. Het spel is echter veel ingewikkelder en draait heus niet alleen om Bolsonaro en Lula, al denken die twee misschien van wel. Het gaat hier om een enorme machtsstrijd met veel betrokkenen. Het volk kan weinig anders doen dan toekijken en afwachten. Dat dit allemaal omschreven en beschreven wordt in detail, in duidelijk verstaanbare taal, vind ik wel leuk. Bovendien is het vaak leerrijk, krijg je uitleg over typisch Braziliaanse woorden en uitdrukkingen. Anderzijds is dit allemaal een niche en zal dit weblog nooit veel lezers hebben, denk ik zo. Maar dat is wellicht ook niet de bedoeling. Hopelijk beleef je er op een andere manier plezier aan.

Gelukkig Nieuwjaar en good luck, ik blijf lezen.

A.D.L.

Source: https://brazilienieuws.online/2019/12/29/bonus-lezersbrief/