Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Brazilie Nieuws: 1964: Brazilië tussen wapens en boeken

door Redactie



De pas verschenen documentaire “1964: O Brasil entre Armas e Livros” veroorzaakte flink wat discussies op het internet. De prent werpt namelijk een ander perspectief over de periode van de militaire dictatuur, tot op vandaag moeilijk te verteren voor velen. De film, gemaakt door Felipe Varelim en Lucas Ferrugem van de website Brasil Paralelo, verdedigt dat er een communistische bedreiging heerste, en dat de censuur en repressie niet zo erg was als in de geschiedenisboeken (geschreven door “mensen die besmet werden met linkse ideeën”) te lezen staat, naast enkele andere controverses.

Volgens velen gaat het hier om revisionisme, een nieuwe versie van de geschiedenis, o.m. gesteund door de huidige president Jair Bolsonaro. De onafhankelijke productie kwam tot stand met steun van rechtse figuren, filosofen, journalisten en historici als Olavo de Carvalho, William Waack en Luiz Felipe Pondé. De controverses rond de film ontlokten protesten en de Cinemark keten stopte met de vertoningen, zeggende dat ze de film beschouwen als “mídia partidaria”, m.a.w. partijpropaganda. De producers ontkennen dat en zeggen dat de documentaire geen pro-dictatuur manifest is, maar wel de vrucht van bibliografisch onderzoek, zonder enig ideologisch kenmerk.



De polemische punten

1 – De documentaire laat uitschijnen dat er een communistische bedreiging bestond in 1964. Er worden documenten getoond, bekomen uit de archieven de van de STB (Tsjechoslovaakse geheime dienst) waaruit afgeleid wordt dat de Sovjet Unie een coup van links Brazilië ondersteunde. President João Goulart zou hierbij gebruikt zijn als een marionet, om China en Cuba te benaderen, met de hulp van de “revolutionair” Lionel Brizola, en de communist Luiz Carlos Prestes.

De geschiedenis legt het enigszins anders uit en zegt dat de benadering van Cuba en China louter diplomatiek was. Brazilië beleefde toen een economische recessie en de elite verzette zich tegen de voorstellen van “Jango” (bijnaam van Goulart) die volgens hen een grotere inmenging van de staat zouden ontlokken.

2 – Ook wordt gezegd dat de militairen eigenlijk niet wilden ingrijpen. De “beweging van 1964” werd geleid door burgers met steun van de kerk, de OAB (orde van advocaten), de pers en de bevolking, vooral de middenklasse. De leiders bestonden vooral uit de gouverneurs van de deelstaten, ontevreden met de regering Jango.

Volgens de boeken handelde het leger bewust gedurende het proces en speelde, samen met politici en conservatieve vleugelbewegingen, een leidende rol sinds het begin van de institutionele crisis die resulteerde in de staatsgreep, dit omdat zij begrepen dat de crisis uit de hand liep, en dat de orde moest hersteld worden.

3 – Volgens “1964: O Brasil entre Armas e Livros” moet de repressie door de politie gerelativeerd worden, en was die niet buitensporig. De producers geven toe dat er gemarteld werd, maar benadrukken dat dit aan beide zijden gebeurde, in het klimaat van een “burgeroorlog”. De documentaire zegt dat bloedige guerrillagroepen, waaronder de VAR-Palmares van Dilma Rousseff en de Nationale Bevrijdingsactie van Carlos Marighella (ALN), 119 mensen doodden en sommigen zelfs vóór 1964. Er wordt gezegd: “In deze oorlogsomgeving werden psychopaten, folteraars en misdadigers aan beide kanten gebruikt om hun perversiteiten uit te oefenen in naam van één of ander doel. Aan de andere kant gebruikten studentenbewegingen doden in gevechten om het idee te voeden dat folteringen het overheidsbeleid was. Die vlag werd hun politieke instrument”.

De geschiedenisboeken: Gewapende gevechtseenheden werden actief in Brazilië vanaf 1064 op een geïsoleerde, maar ook georganiseerde en systematische manier. De actie van guerrilla’s was een gewelddadige reactie op het leger en zijn regime, niet het tegenovergestelde, zoals de documentaire beweert. Diverse martel-centra, verspreid over het ganse land, vervolgden tegenstanders en verdachten. Diverse militaire technieken werden gebruikt en er vielen doden. Er werd ook gefolterd door burgers, onder het bevel van het leger. Volgens Human Rights Watch werden 20.000 mensen gemarteld in het leger, 434 kwamen om het leven of verdwenen. In 2014 onderkenden de strijdkrachten zelf de ernst van de praktijken, in een document dat naar de Nationale Waarheidscommissie werd gestuurd.

4 – Een andere controverse in de documentaire: censuur in kunst en media, geïnstitutionaliseerd na de inwerkingtreding van AI-5 (Ato Institutional Número Cinco – een van de strengste decreten uitgevaardigd door de militairen) die inhoud verbood als subversief of immoreel voor de samenleving, wordt als ineffectief beschreven. “Het is duidelijk dat er sprake was van censuur in het militaire regime, maar het was op een zeer onprofessionele censuur”, zei journalist Lucas Berlanza, “als je straatwachters en zelfs dames censuur oplegt. Er zou zelfs een censuuropzichter komen in elke redactiekamer van de krant Estadão, maar de Mesquitas (eigenaars van de krant) stonden dat niet toe en lieten de censureerders aan de deur staan. Sommige artikels werden verboden gedurende enkele weken, en dan werd het verhaal geactualiseerd en kond het weer gepubliceerd worden”.

Het officiële verhaal: Vanaf het decreet AI-5 moest elk communicatiekanaal zijn agenda eerder laten goedkeuren en onderwerpen aan lokale inspectie door geautoriseerde agenten, wat het recht op vrijheid van pers en van meningsuiting schaadde. Nieuws over geweld en botsingen met politieagenten bijvoorbeeld, werd tegengehouden in kranten, tijdschriften, radio en tv, evenals gevallen van foltering die toen al bekend waren en die flink wat repercussie kregen na de moord op journalist Vladimir Herzog in 1975. Op het artistieke vlak werden belangrijke namen in de geschiedenis van de Braziliaanse muziek gecensureerd, omwille van supervisie tot ‘overtredingen van het fatsoen’. Elk werk riep een zekere achterdocht op. Muziek werd geblokkeerd van artiesten als Caetano Veloso, Chico Buarque, Gilberto Gil, Raul Seixas, Jorge Ben Jor, Rita Lee, Adoniran Barbosa en anderen. Films als Last Tango in Paris en A Clockwork Orange mochten niet uitgebracht worden. Ook theater en literatuur werden gecensureerd.



Wie zich na het lezen van dit stukje een eigen mening wil vormen over de documentaire, klik hier. Waarschuwing: u zal twee uur moeten uittrekken om de documentaire tot aan het einde te bekijken. Marcelo Vasconcelo van de website Expresso Diário omschrijft de film als “De documentaire van het einde van de wereld“. Revisto Opera heeft het over “Paralelle Waarheden“.

We vernemen graag uw mening.

Bron

Foto's: Wikimedia Commons

Source: https://brazilienieuws.online/2019/04/10/1964-brazilie-tussen-wapens-en-boeken/