Aanmelden:


Statistieken

Wie is er online:
Geregistreerde gebruikers: Cunha, Dilma

Aantal leden 522
Ons nieuwste lid is Simon Veldman

Blog

Brazilië en zijn diversiteit aan religies

door Luc Vankrunkelsven

Biodiversiteit, agrobiodiversiteit, diversiteit aan talen en diversiteit aan bevolkingsgroepen hangen samen. Officiëel is Brazilië nog een katholiek land, maar de realiteit is diverser. Zoals de kerk van Santo Daime waarin christelijke en inheemse tradities - inclusief het nuttigen van geestesverruimende dranken - helemaal verweven zijn.

Een vrouw uit Brussel vroeg me om iets af te geven aan haar zoon. Hij woont in de bergen tussen São Paulo en Rio de Janeiro. Meer wist ik niet, maar ik zegde toe om de tournee even te onderbreken. Bus van São Paulo naar Taubaté. Bij aankomst staat aan het busstation een moskee met twee fiere minaretten.

We zijn in Brazilië!?

Heilige plaatsen van Candomblé en Umbanda (religie van afrodescendentes/voornamelijk afstammelingen van gedepordeerde slaven uit Afrika), diversiteit aan ceremonies van de oorspronkelijke volkeren (gemakshalve ‘indianen’ genoemd), Hara Krishna, boeddhisten (ik bezocht ooit een klooster van hen in Ouro Preto), zo nu en dan een moskee, katholieke kerken en vooral een groeiend aantal Pinksterkerken met de meest vreemde namen. Niet bij te houden, want er verschijnen er in het straatbeeld steeds nieuwe.

Het feit dat je als erkende kerk geen belastingen moet betalen zal hier wel niet vreemd aan zijn. Als de Candomblé en Umbanda vooral bij de meer volkse bevolkingsgroepen voorkomen, dan zijn de spiritisten eerder bij de middenklasse te vinden.

Opmerkelijk: gesticht in de 19e eeuw door de Fransman Alain Kadec, zijn er in Frankrijk nog amper spiritisten te vinden. In Braziliië is de stroming springlevend met duizenden aanhangers.

Vrijmetselaars

Tenslotte is er nog de loge, vooral te vinden bij de elites. Het zijn zij vooral die in 1888 het keizerrijk deden imploderen om een onafhankelijke republiek Brasil te stichten (met de slogan en vlag ‘Ordem e progresso’: orde en vooruitgang). Hun macht is nog zeer reëel, alhoewel meestal onzichtbaar.

Het was de loge die in 1888 het keizerrijk deed imploderen om een onafhankelijke republiek Brasil te stichten

Zo wordt nu door nogal wat waarnemers gesteld dat de recente machtsovername vanuit de loge georchestreerd is.

President ad interim, Temer, is Libanees, maar ook één van de leidende figuren in de loge van Brazilië. Uiteraard is het niet alleen de loge die de macht greep.

De drie b’s in het parlement kennen ook wel wat van machtsspelletjes: b1 van ‘boi’ voor de agrobusiness, b2 van ‘bíblia’ voor de evangelische kerken, b3 van ‘bala’ voor de wapenlobby en repressie.

Santo Daime

Na een uur autorit tussen opvallend veel Eucalyptusaanplantingen komen we in een gebergte aan. Groot is mijn verbazing als ik onverwachts in een gemeenschap van de Santo Daime-kerk terecht kom. We passeren eerst een Hara Krishnagemeenschap met heel wat bezoekers.

In Santo Daime staat het drinken van de Ayahuasca centraal, een thee gemaakt van de slingerplant Cipó Jagube en van de Rainha, een struik verwant met de koffieplant.

De religie ontstond tussen de rubbertappers van deelstaat Acre. De stichter is meer bepaald mestre Raimundo Ireneu Serra (1890-1971). De thee met geestesverruimende krachten is een erfenis van vele inheemse volkeren uit de Andes en van het Amazonegebied.

De omvorming in Santo Daime maakt dat de religie nu ook in heel wat steden verspreid is, tot en met in Europa. Respect voor de natuur en voor het universum staan centraal. De actuele, kortzichtige vernietiging van ecosystemen voor geldelijk gewin zijn voor hen dan ook een gruwel.

Ayahuasca-trance

De gemeenschap maakt mooie muziek en heeft duizenden hymnen die, met het drinken van de Ayahuasca, in trance gezongen worden. Omwille van hun visie op vrouwelijke en mannelijke energie, bewegen vrouwen en mannen in kringen tegenover elkaar.

Het gaat om een syncretisme tussen inheemse tradities, afro-elementen en christelijke tradities. Op de kerk staat dan ook een dubbel kruis (zoals de katholieke kannunikessen van het Heilig Graf hebben!) en in de kerk hangen heel wat beeltenissen van katholieke heiligen. De nacht voor ik aankwam, hadden ze meer dan 12 uur voor het Sint-Jansfeest gedanst.

Als ik vertrek, wordt er gezongen en gedanst voor het Sint-Petrusfeest. Het valt me op dat er veel gerookt wordt: tabak maar ook hennep (met minder THC dan in Europa, maar verboden in Brazilië), af en toe ook het blad van de Rainha. Er wordt ook gesnoven. In tegenstelling tot wat ik in Averbode leerde kennen, is het geen tabak, maar een mengeling van tabak met de asse van boomschors van de palpelaria.

Zie ook de boeken van de Braziliaanse benedictijn Marcelo Barros: “De spiritualiteit van water”, Averbode 2006 en “Hemel en aarde huwen”, Averbode 2010.

Met een buisje blazen ze het goedje in elkaars neusgaten. Zoals de Ayahuasca is ook dit een duizenden jaren oude traditie van de oorspronkelijke volkeren.

Het is evident dat de gevestigde kerken uit de joods-christelijke traditie het verspreiden van deze ‘natuurkerk’ met argusogen bekijken.

Het is evident dat de gevestigde kerken uit de joods-christelijke traditie het verspreiden van deze ‘natuurkerk’ met argusogen bekijken. Met hun sterk antropocentrische visie en praktijk (de mens en zijn God centraal) zouden ze van deze beweging nochtans heel wat kunnen opsteken om ecologische spiritualiteit te integreren. De laatste encycliek van paus Franciscus gaat gelukkig in die richting.



Met toestemming overgenomen van *MO

Auteur: Luc Vankrunkelsveen; UC VANKRUNKELSVEN . 15 NOVEMBER 2016